Lenfödemde Lenfatikovenöz Anastomoz (LVA): Lenfödem Tedavisi - Lenfödem Ameliyatı

Lenfödem - Lenfödemde Lenfatikovenöz Anastomoz' www.gokcesirin.com

Lenfödemde Lenfatikovenöz Anastomoz (LVA) - Baypas: Lenfödem tedavisi - Lenfödem Ameliyatı

Giriş

Lenfödem, lenfatik drenajın bozulması sonucu dokular arasında protein açısından zengin sıvının birikmesiyle karakterize kronik bir hastalıktır. Kan kapillerlerinde devamlı olarak dokular arasına (interstisyum) geçen proteinlerin hemen tamama yakını lenfatikler aracılığı ile venöz sisteme geri taşınmaktadır.

' Lenfödem’de başlıca neden lenfatik sıvı iletimindeki sorundur '

Lenfatik sistem olmadığında, işlevi bozuk olduğunda veya tıkanıklık olduğunda lenfatik staz (göllenme) oluşur ve proteinden zengin lenf sıvısı dokular arasında birikmeye başlar. Proteinden zengin sıvının birikmeye başlaması kolloid ozmotik basıncını artıracağı için dokuya daha fazla sıvı geçişine ve lenfödemin belirtilerinin oluşmasına yol açar. Uzun süre devam eden bu sıvı birikimine zamanla inflamatuvar bir cevap gelişir. Ayrıca yavaşlayan lenfatik akım lipogenezi, yağ birikimini, fibrosit aktivasyonunu ve bağ dokusunun aşırı gelişimini uyarır. Fibrozis ilerledikçe cilt altı doku kalınlaşır ve yağ dokusu hipertrofiye olur. Başlangıçta sadece proteinden zengin sıvı birikimi nedeni ile basınca iz bırakan ödem (godet) vardır. Ancak fibrozisin gelişmesi ile artık sert bir doku halini alan ekstremitede godet oluşmaz.

Tedavide temel amaç, ödemin azaltılması ve yeniden sıvı birikiminin önlenmesidir. Bu amaçla kompresyon tedavisi, yani basınç uygulayan tıbbi çoraplar, bandajlar veya cihazlar, tedavi protokolünün vazgeçilmez bir parçasıdır. Konservatif tedavilere yanıt vermeyen hastalarda cerrahi yaklaşımlar önemli bir seçenek olarak değerlendirilmektedir. Lenfatikovenöz anastomoz (LVA), lenf sıvısının venöz sisteme yönlendirilmesini sağlayarak lenfödemin ilerlemesini önlemeyi amaçlayan mikrocerrahi bir tekniktir.

Mikrocerrahi ile gerçekleştirilen lenfatikovenöz şantlar (Lenfatikovenöz anastomoz / baypas) özellikle periferik lenfödemin erken evrelerinde oldukça faydalı görünmektedir ve seçilmiş hastalar ile birlikte fiziksel tedaviye dirençli alt ekstremitelerin inatçı sekonder lenfödemin tedavisinde tercih edilen tedavi yöntemi olarak sunulabilir.

Farklı çalışmalarda lenfödemden etkilenen ekstremitenin çevresinin mikrocerrahi girişimlerden sonra ciddi oranda azaldığı saptanmıştır. Ameliyat sonuçlarının değerlendirildiği başka bir çalışmada ise ödem hacmindeki ortalama azalma, ortalama bir yıllık takipte %59 olarak saptanmıştır. Mikrocerrahi sonrasında hastaların %63'ünde fizyoterapi ihtiyacı ortadan kalkmış ve %96'sı ağrılı cilt enfeksiyonlarından kurtulmuştur.

Yapılan birçok çalışmanın sonuçları, mikroskobik lenf damarı - izole ven anastomozunun (lenfatikovenöz anastomoz) minimal invaziv bir operasyon olduğunu ve uzun vadede iyi etkilere sahip olduğunu göstermektedir.

Lenfatikovenöz Anastomozun Prensibi ve Uygulaması

Lenfatikovenöz Bypass / Anastomoz (LVA), lenf sıvısının fonksiyonel bir venöz sisteme bypass edilmesi için lenfatik damarlar ile küçük çaplı venler arasında mikrocerrahi tekniklerle bağlantı kurulmasını içerir. Bu işlem, süper mikroskoplar ve hassas mikrocerrahi teknikler kullanılarak gerçekleştirilir. LVA’nın temel avantajı, fizyolojik bir drenaj yolu oluşturarak lenf sıvısının interstisyel alandan uzaklaştırılmasını sağlamasıdır.

Cerrahi sonuçlar ve Klinik Etkinlik

LVA’nın etkinliği birçok çalışmada değerlendirilmiş olup, aşağıdaki başlıca klinik sonuçlar rapor edilmiştir:

1. Ödem Hacminde Azalma

2. Semptomatik İyileşme

3. Enfeksiyon riskinin / Sellülit ataklarının Azalması

   - Lenfödem hastalarında sellülit atakları sık görülmektedir. LVA’nın sellülit sıklığını azalttığı birçok çalışma tarafından da rapor edilmiştir; cerrahi öncesi yıllık ortalama 3 sellülit atağı yaşayan hastaların, LVA sonrası bu sayının %70 oranında azaldığı gösterilmiştir.

4. Yaşam Kalitesinde Artış

   • LVA, üst ve alt ekstremite lenfödem hastalarında yaşam kalitesinde önemli bir iyileşme sağlamıştır.

5. Uzun Dönem Sonuçlar:

   • LVA’nın uzun dönem etkinliğinin değerlendirildiği bir çalışmada, ameliyat sonrası 5 yıllık takipte hastaların %80’inde stabil iyileşme sağlandığını ve hastaların büyük çoğunluğunun konservatif tedavi gereksiniminin azaldığını bildirilmiştir.

Sonuç

Lenfatikovenöz baypas/ anastomoz, lenfödem cerrahisinde giderek daha fazla kabul gören, fizyolojik drenajı restore eden etkili bir mikrocerrahi yöntemdir. Literatürdeki çalışmalar, LVA’nın ekstremite hacmini azaltmada, yaşam kalitesini artırmada ve komplikasyonları önlemede başarılı sonuçlar sağladığını göstermektedir. Ancak, hasta seçimi ve ameliyat sonrası uzun dönem takibin önemi büyüktür.

‘Her cerrahi veya girişimsel işlemde sonuçlar kişiden kişiye değişiklik gösterebilir, İşlem öncesinde hekiminizden detaylı görüş almanız önerilir.’

Kaynaklar

1. Campisi C, Eretta C, Pertile D, Da Rin E, Campisi C, Macciò A, Campisi M, Accogli S, Bellini C, Bonioli E, Boccardo F. Microsurgery for treatment of peripheral lymphedema: long-term outcome and future perspectives. Microsurgery. 2007;27(4):333-8. doi: 10.1002/micr.20346. PMID: 17477420.

2. Kong X, Du J, Du X, Cong X, Zhao Q. A Meta-analysis of 37 Studies on the Effectiveness of Microsurgical Techniques for Lymphedema. Ann Vasc Surg. 2022 Oct;86:440-451.e6. doi: 10.1016/j.avsg.2022.04.038. Epub 2022 May 16. PMID: 35589027.

3. Verhey EM, Kandi LA, Lee YS, Morris BE, Casey WJ, Rebecca AM, Marks LA, Howard MA, Teven CM. Outcomes of Lymphovenous Anastomosis for Lower Extremity Lymphedema: A Systematic Review. Plast Reconstr Surg Glob Open. 2022 Oct 7;10(10):e4529. doi: 10.1097/GOX.0000000000004529. PMID: 36225843; PMCID: PMC9542573.

4. Scaglioni MF, Fontein DBY, Arvanitakis M, Giovanoli P. Systematic review of lymphovenous anastomosis (LVA) for the treatment of lymphedema. Microsurgery. 2017 Nov;37(8):947-953. doi: 10.1002/micr.30246. Epub 2017 Oct 3. PMID: 28972280.

5. Mukenge SM, Catena M, Negrini D, Ratti F, Moriondo A, Briganti A, Rigatti P, Cipriani F, Ferla G. Assessment and follow-up of patency after lymphovenous microsurgery for treatment of secondary lymphedema in external male genital organs. Eur Urol. 2011 Nov;60(5):1114-9. doi: 10.1016/j.eururo.2010.11.020. Epub 2010 Nov 24. PMID: 21129845.

6. Hara H, Mihara M, Ohtsu H, Narushima M, Iida T, Koshima I. Indication of Lymphaticovenous Anastomosis for Lower Limb Primary Lymphedema. Plast Reconstr Surg. 2015 Oct;136(4):883-893. doi: 10.1097/PRS.0000000000001631. PMID: 26086382.

7. Chang EI, Skoracki RJ, Chang DW. Lymphovenous Anastomosis Bypass Surgery. Semin Plast Surg. 2018 Feb;32(1):22-27. doi: 10.1055/s-0038-1636510. Epub 2018 Apr 9. PMID: 29636650; PMCID: PMC5891648.