Ankle Brakial İndeks (ABI) Nedir?

Ayak Bileği - Kol Basınç İndeksi Nedir?

(Ankle Brakial İndeks - ABI)

Ankle Brakial İndeks (ABI), bacaklardaki kan basıncı ile koldaki kan basıncının oranını ölçen bir testtir. Bu test, arteriyel tıkanıklıkların veya daralmaların varlığını saptamak için kullanılır. ABI, özellikle periferik arter hastalığı (PAH) gibi dolaşım bozukluklarının teşhisinde yaygın olarak kullanılır.

Ankle Brakial İndeks (ABI) Nasıl Hesaplanır?

ABI, aşağıdaki adımlar izlenerek hesaplanır:

1. Kan Basıncı Ölçümü:

   - Hasta sırt üstü yatar pozisyona getirilir ve birkaç dakika dinlenmesi sağlanır.

   - Bir tansiyon aleti ve Doppler ultrason cihazı kullanılarak, her iki ayak bileği (dorsalis pedis ve tibialis posterior arterlerinden) ve koldaki (brakiyal arterden) sistolik kan basınçları ölçülür.

2. Hesaplama:

- Her iki ayak bileği için ayrı ayrı olmak üzere, ayak bileği basıncı koldaki basınca bölünür.

- ABI Formülü: [ABI = Ayak bileği sistolik basıncı / Kol sistolik basıncı (mmHg)]

- Her iki ayak bileği için ayrı ayrı hesaplanan ABI değerlerinin en düşüğü, nihai ABI değeri olarak kabul edilir.

Ayak Bileği Kol Basınç İndeksi Ölçümü

ABI Değerlerinin Yorumlanması

ABI sonuçları genellikle şu şekilde yorumlanır:

- 1.0 - 1.4: Normal. Damar tıkanıklığı riski düşük.

- 0.9 - 1.0: Sınırda normal. Hafif damar tıkanıklığı olabilir.

- 0.8 - 0.9: Hafif damar tıkanıklığı: Periferik arter hastalığı (PAH) olasılığı vardır.

- 0.5 - 0.8: Orta derecede damar tıkanıklığı: Periferik arter hastalığı olasılığı yüksektir.

- <0.5: Ciddi damar tıkanıklığı: İleri derecede periferik arter hastalığı veya kritik uzuv iskemisi olabilir.

>1.4: Damarların sertleşmiş olabileceğini (atardamarlarda kalsifikasyon / kireçlenme) gösterebilir ve bu durum ölçümde hatalara yol açabilir.

Damar Hastalıklarının Saptanmasındaki Rolü

ABI, periferik arter hastalığı (PAH) gibi bacaklardaki atardamarların daralması veya tıkanmasıyla karakterize edilen hastalıkların teşhisinde kritik bir rol oynar. PAH, genellikle ateroskleroz sonucu oluşur ve bu hastalık, bacaklara yeterli kan akışının sağlanamamasına neden olur. ABI testi, PAH'ı erken aşamalarda saptayabilir, bu da tedavi planının daha etkili bir şekilde oluşturulmasına olanak tanır.

ABI'nin Sağladığı Avantajlar:

- Erken Teşhis: ABI, PAH'ın yanı sıra diğer kardiyovasküler hastalıkların erken teşhisinde önemli bir araçtır. Düşük ABI değeri, aterosklerozun vücudun diğer bölgelerinde de olabileceğini gösterebilir.

- Prognostik Değer: ABI, kalp krizi, inme ve kardiyovasküler ölüm riski ile ilişkili prognostik bir göstergedir. Düşük ABI değerleri, bu olayların daha yüksek riskini işaret eder.

- Tedavi Takibi: ABI, hastaların tedaviye verdikleri yanıtı izlemek için de kullanılabilir. Tedavi öncesi ve sonrası ABI değerleri karşılaştırılarak tedavinin etkinliği değerlendirilir.

Sonuç

Ankle Brakial İndeks (ABI), periferik arter hastalığı ve diğer damar hastalıklarının teşhisinde önemli bir rol oynayan, basit ve non-invaziv bir testtir. ABI, damar tıkanıklıklarını tespit ederek, kardiyovasküler risklerin belirlenmesine yardımcı olur ve hastaların tedavi süreçlerinin izlenmesinde etkili bir araç olarak kullanılabilir. ABI, klinik uygulamalarda sıklıkla tercih edilen bir yöntem olup, kardiyovasküler sağlık değerlendirmelerinde standart bir bileşen haline gelmiştir.

Kaynaklar:

1.        Norgren, L., Hiatt, W. R., Dormandy, J. A., Nehler, M. R., Harris, K. A., & Fowkes, F. G. R. (2007). Inter-Society Consensus for the Management of Peripheral Arterial Disease (TASC II). Journal of Vascular Surgery, 45(1), S5-S67.

2.        Aboyans, V., Criqui, M. H., Abraham, P., Allison, M. A., Creager, M. A., Diehm, C., ... & Subcommittee on Peripheral Artery Disease Response to Prevention and Epidemiology. (2012). Measurement and interpretation of the ankle-brachial index: A scientific statement from the American Heart Association. Circulation, 126(24), 2890-2909.

3.        McDermott, M. M., Liu, K., Greenland, P., Guralnik, J. M., Criqui, M. H., Chan, C., ... & Ridker, P. M. (2001). Functional decline in peripheral arterial disease: Associations with the ankle-brachial index and leg symptoms. JAMA, 286(11), 1317-1324.

4.        Hirsch, A. T., Haskal, Z. J., Hertzer, N. R., Bakal, C. W., Creager, M. A., Halperin, J. L., ... & White, C. J. (2006). ACC/AHA 2005 Practice Guidelines for the management of patients with peripheral arterial disease. Journal of the American College of Cardiology, 47(6), 1239-1312.

5.        Diehm, C., Schuster, A., Allenberg, J. R., Darius, H., Haberl, R., Lange, S., ... & Tepohl, G. (2009). High prevalence of peripheral arterial disease and comorbidity in 6880 primary care patients: Cross-sectional study. Atherosclerosis, 198(2), 397-403.

6.        Olin, J. W., & Sealove, B. A. (2010). Peripheral artery disease: Current insight into the disease and its diagnosis and management. Mayo Clinic Proceedings, 85(7), 678-692.

7.        Criqui, M. H., & Aboyans, V. (2015). Epidemiology of peripheral artery disease. Circulation Research, 116(9), 1509-1526.

8.        Allison, M. A., Ho, E., Denenberg, J. O., Langer, R. D., Newman, A. B., & Fabsitz, R. R. (2007). Ethnic-specific prevalence of peripheral arterial disease in the United States. American Journal of Preventive Medicine, 32(4), 328-333.