Framingham Risk Skoru: Kalp-Damar Hastalıkları İçin Bir Risk Değerlendirme Aracı

Framingham Risk Skoru Nedir?

Framingham Risk Skoru, bireylerin kalp-damar hastalıkları (Kardiyovasküler Hastalıklar, KKH) geliştirme riskini tahmin etmek için kullanılan bir araçtır. 1948 yılında ABD'nin Massachusetts eyaletinde başlatılan ve Framingham Heart Study olarak bilinen uzun soluklu bir çalışmanın verilerine dayanmaktadır. Bu çalışma, kalp hastalıklarının risk faktörlerini belirlemek amacıyla geniş bir popülasyonu uzun yıllar boyunca takip etmiş ve kalp-damar hastalıklarıyla ilgili önemli bulgular elde etmiştir.

Framingham Risk Skoru, bu çalışmanın verilerini kullanarak, belirli bir süre içinde (genellikle 10 yıl) bir bireyin kalp-damar hastalığı geliştirme riskini tahmin eder. Bu skor, kişinin yaş, cinsiyet, kan basıncı, sigara içme durumu, kolesterol düzeyleri gibi çeşitli faktörlere dayanarak hesaplanır.

Framingham Risk Skoru Ne İşe Yarar?

Framingham Risk Skoru, bireylerin kalp hastalığı geliştirme olasılığını hesaplayarak, hastalar ve sağlık profesyonelleri için önemli bir rehber görevi görür. Bu skor, özellikle şu amaçlarla kullanılır:

1. Risk Değerlendirmesi: Bireyin kalp-damar hastalığı riski değerlendirilir. Yüksek risk taşıyan bireyler, erken müdahale ve tedavi stratejileri açısından belirlenir.

2. Tedavi Stratejileri: Hastaların tedaviye ihtiyaç duyup duymadığına karar vermede yardımcı olur. Örneğin, yüksek riskli bireyler için kolesterol düşürücü tedaviler, yaşam tarzı değişiklikleri veya antihipertansif ilaçlar önerilebilir.

3. Hasta Eğitimi: Bireyler, risk faktörlerinin sağlıkları üzerindeki etkileri hakkında bilgilendirilir ve risklerini azaltmak için hangi adımları atabilecekleri konusunda yönlendirilir.

4. Klinik Karar Verme: Sağlık profesyonelleri, hastaların genel sağlık durumu ve yaşam tarzı hakkında daha bilinçli kararlar alabilir ve önleyici tedbirleri daha etkili bir şekilde planlayabilir.

Framingham Risk Skoru Nasıl Hesaplanır?

Framingham Risk Skoru, belirli risk faktörlerinin değerlendirilmesiyle hesaplanır. Bu risk faktörleri şunlardır:

- Yaş: Yaş ilerledikçe kalp hastalığı riski artar.

- Cinsiyet: Erkekler genellikle kadınlardan daha yüksek risk taşır, ancak menopoz sonrası kadınlarda risk artar.

- Toplam Kolesterol Seviyesi: Yüksek toplam kolesterol seviyeleri kalp hastalığı riskini artırır.

- HDL (İyi) Kolesterol Seviyesi: Yüksek HDL kolesterol seviyeleri riski azaltır.

- Sigara Kullanımı: Sigara içenlerde kalp hastalığı riski belirgin şekilde yüksektir.

- Sistolik Kan Basıncı: Yüksek kan basıncı, kalp hastalığı riskini artırır.

- Antihipertansif Tedavi Alıp Almama Durumu: Kan basıncını düşürmek için tedavi gören bireyler de değerlendirilir.

Bu faktörler birleştirilerek bireyin 10 yıllık kalp-damar hastalığı geliştirme riski yüzdelik olarak hesaplanır. Skor düşük, orta veya yüksek risk kategorilerine göre sınıflandırılır.

Framingham Risk Skoru Nasıl Yorumlanır?

Framingham Risk Skoru, bireyin önümüzdeki 10 yıl içinde bir kalp-damar hastalığı geliştirme riskini şu şekilde sınıflandırır:

- Düşük Risk: %10 veya daha az

- Orta Risk: %10-20 arası

- Yüksek Risk: %20 veya daha fazla

Framingham Risk Skoru Hesaplaması ve elde edilen Risk Puanının [yüzde (%)] gösterilmesi

Bu skor, sağlık profesyonellerinin bireylerin tedavi ihtiyaçlarını belirlemelerine yardımcı olur. Örneğin, yüksek risk grubundaki bireyler, yaşam tarzı değişiklikleri, diyet ve ilaç tedavisi gibi daha sıkı önlemler gerektirebilir. Düşük risk grubundaki bireyler ise düzenli takip ve daha hafif yaşam tarzı değişiklikleri ile izlenebilir.

Framingham Risk Skoru, bireyin mevcut sağlık durumunu yansıtmakla birlikte, kalp-damar hastalığı riskini etkileyebilecek diğer faktörleri de (genetik, diğer hastalıklar gibi) göz önünde bulundurmak önemlidir. Bu nedenle, skorun bir rehber olarak kullanılması ve bireylerin sağlık durumlarının bütüncül bir şekilde değerlendirilmesi önerilir.

Sonuç olarak, Framingham Risk Skoru, bireylerin kalp-damar sağlığı açısından risk düzeyini belirlemede etkili bir araç olup, önleyici sağlık hizmetlerinin planlanmasında ve uygulanmasında önemli bir rol oynar.

Hesaplama:

https://tkd.org.tr/kardiyobil/kalp-damar-sagligi/kardiyovaskuler-risk-hesaplama ' linkini kullanarak açılan pencerede istenen bilgileri girdikten sonra risk skoru puanlamanızı görebilirsiniz!

Kaynaklar:

1. D'Agostino, R. B., Vasan, R. S., Pencina, M. J., Wolf, P. A., Cobain, M., & Mathews, J. D. (2008). General cardiovascular risk profile for use in primary care: The Framingham Heart Study. Circulation, 117(6), 743-753.

2. Wilson, P. W. F., D'Agostino, R. B., Sullivan, L., & Parise, H. (2005). Overweight and obesity as determinants of cardiovascular risk: The Framingham Study. American Journal of Cardiology, 96(9), 1153-1159.

3. Wilson PW, D'Agostino RB, Levy D, Belanger AM, Silbershatz H, Kannel WB. Prediction of coronary heart disease using risk factor categories. Circulation. 1998 May 12;97(18):1837-47. doi: 10.1161/01.cir.97.18.1837. PMID: 9603539.

4. Kannel, W. B., & Wilson, P. W. (1995). Risk factors for coronary heart disease: The Framingham Study. Annals of Internal Medicine, 122(8), 679-681.

5. Vasan, R. S., Sullivan, L. M., Roubenoff, R., & Din-Dzietham, R. (2001). Serum amyloid A and the Framingham risk score: A prospective study of cardiovascular events. Circulation, 103(12), 1449-1454.

6. D'Agostino, R. B., & Vasan, R. S. (2005). New insights into cardiovascular risk prediction: The Framingham Heart Study. Circulation, 111(6), 688-695.

7. Ridker, P. M., Buring, J. E., Cook, N. R., & Rifai, N. (2004). C-reactive protein and the prediction of cardiovascular events among women. New England Journal of Medicine, 351(3), 261-269.

8. Cook, N. R., & Ridker, P. M. (2006). Assessment of cardiovascular risk using novel biomarkers: Implications for practice. Circulation, 114(1), 39-45.

9. Goff, D. C., Lloyd-Jones, D. M., Bennett, G., & Coady, S. (2014). 2013 ACC/AHA cholesterol treatment guidelines: A review. American Journal of Preventive Medicine, 47(4), 452-460.